Umysł moralny a mózg moralny. Perspektywa kognitywistyczna

fakultatywne

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe 30

Przygotowanie się do zajęć, lektury 25

Przygotowanie się do egzaminu 20

Wartość sumaryczna: 3 ECTS

Metody kształcenia: wykład, prezentacje multimedialne, filmy edukacyjne, metoda przypadków

Zakres tematów:

1. Wprowadzenie. Moralność - rezultat konwencji społecznej, mechanizmów rozwoju osobniczego czy praw natury?

2. Dziedzina i metody badawcze neuroetyki a klasyczne badania moralności przed rewolucją kognitywną.

3. Teoria fasady oraz pogląd na moralność jako nadbudowaną na instynktach społecznych.

4. Ewolucyjne i neuronalne podłoże moralności: Koncepcja nieepistemicznych i epistemicznych emocji moralnych.

5. Ewolucyjne i neuronalne podłoże moralności: Instynkty moralne, intuicje moralne i nieświadoma gramatyka działań moralnych.

6. Ewolucyjne i neuronalne podłoże moralności:, Protorozumowania i rozumowania moralne, funkcja czynnika dyskursywnego w mechanizmach oceny moralnej.

7. Altruizm intencjonalny i altruistyczne automatyzmy wśród różnych gatunków biologicznych. Czy istnieje pomoc bezinteresowana?

8. Kompetencja moralna w ujęciu rozwojowym. Moralność jako potrzeba. Etapy rozwoju moralności w perspektywie współczesnych podejść z zakresu neuropsychologii.

9. Empatia i jej rodzaje oraz rola w prawidłowym funkcjonowaniu dyspozycji moralnej. Typy empatii i ich obecność u różnych gatunków biologicznych.

10. Dylematy moralne i sądzenie moralne w ujęciu kognitywistycznym. Osobiste i nieosobiste dylematy moralne oraz mechanizmy intuicyjno-poznawcze będące źródłem konfliktu.

11. Związki pomiędzy poznaniem moralnym a poznaniem społecznym.

12. Biologiczne funkcje sumienia.

13. Dysfunkcje moralności a uszkodzenia mózgu.

14. Tradycyjne spory etyczne a propozycje rozumienia kompetencji moralnej w neuroetyce.

15. Podsumowanie. Czego w zakresie zjawiska moralności nie wyjaśnia perspektywa redukcjonistyczna cognitive science? Czy istnieją takie aspekty moralności, które nigdy nie zostaną wyjaśnione przez naukę?

Baird, A.A., (2008), Adolescent Moral Reasoning: The Integration of Emotion and Cognition, w: Moral Psychology. The Neuroscience of Morality: Emotion, Brain Disorders, and Development, 3, Cambridge/MA.: MIT Press, s. 323-342.

Changeux, J.P. (2004), The Physiology of Truth, Cambridge/MA: Belknap.

Cushman, F.A., Young, L., Hauser, M.D. (2006), The role of conscious reasoning and intuitions in moral judgment: testing three principles of harm, Psychological Sciences, 17, s. 1082-1089.

Dunbar, R. (1996), Grooming, Gossip, and the Evolution of Language, Cambridge/MA.: Harvard University Press.

Evers, K. (2007), Towards a philosophy of neuroethics. An informed materialist view of the brain might help to develop theorethical frameworks for applied neuroethics, Science&society, European Molecular Biology Organization reports, Special issue, 8, s. 48-51.

Evers, K. (2015), Understanding the brain: Challenges for neuroethics, Jahrbuch für Wissenschaft und Ethik, 19(1), s. 239-250.

Greene, J., Haidt, J. (2002), How (and where) does moral judgment work?, Trends in Cognitive Science, 6, s. 517-523.

Green, J.D., Nystrom, L.E., Engell, A.D., Darley, J.M., Cohen, J.D. (2004), The neural bases of cognitive conflict and control in moral judgment, Neuron, 44, s. 389-400.

Haidt, J . (2001), The emotional dog and its rational tail: A social intuitionist approach to moral judgment, Psychological Review, 108, s. 814-834.

Haidt, J. (2007), The new synthesis in moral psychology, Science, 316, s. 998-1002.

Hauser, M. (2006), Moral Minds: How Nature Designed Our Universal Sense of Right and Wrong, New York: Ecco/Harper Collins.

Hauser M., Cushman F., Young L., Kang-Xing Jin R., Mikhail J. (2007), A Dissociation Between Moral Judgments and Justifications, Mind & Language, 22 (1), s. 1-21.

Kagan, J. (2008), Morality and Its Development, w: Moral Psychology. The Neuroscience of Morality: Emotion, Brain Disorders, and Development, 3, Cambridge/MA: MIT Press, s. 297-312.

Knobe, J. (2005), Theory of mind and moral cognition: exploring the connections, Trends in Cognitive Sciences, 9, s. 357-359.

Kohlberg, L. (1969), Stage and sequence: The cognitive development approach to socialization, w: Goslin, D. A. (red.), Handbook of socialization theory, Chicago/IL: Rand McNally, s. 347-480.

Moll, J., de Oliveira-Souza, R., Eslinger, P.J. I in. (2002), The neural correlates of moral sensitivity: A functional magnetic resonance imaging investigation of basic and moral emotions, Journal of Neurosciences, 22, s. 2730-2736.

Piaget, J. (1967), Rozwój ocen moralnych dziecka, Warszawa: PWN.

Rawls, J. (1994), Teoria sprawiedliwości, Warszawa: PWN.

Richerson, P.J., Boyd, R. (2005), Not by Genes Alone: How Culture Transformed Human Evolution, Chicago/IL: University of Chicago Press.

Schnall, S., Haidt, J., Clore, G., Jordan, A. (2008), Disgust as embodied moral judgment, Personality and Social Psychology Bulletin, 34, s. 1096-1109.

Shweder, R., Haidt, J. (1993), The future of moral psychology: Truth, intuition, and the pluralist way, Psychological Science, 4, 360-365.

de Waal, F.B.M. (1996), Good Natured. The Origins of Right and Wrong in Humans and Other Animals, Cambridge: Harvard University Press.

Wheatley, T., Haidt, J. (2005), Hypnotically induced disgust makes moral judgments more severe, Psychological Science, 16, s. 780-784.

Egzamin pisemny