Polityka społeczna na rzecz rodziny

obowiązkowe

Pomiarem efektów kształcenia jest pisemne zaliczenie przedmiotu z części wykładowej i ćwiczeniowej w formie trzech pytań opisowych.

Ponadto ocenie podlega aktywność studentów podczas zajęć ćwiczeniowych oraz jest brana pod uwagę obowiązkowa obecność na zajęciach ćwiczeniowych.

Limit nieobecności na zajęciach ćwiczeniowych wynosi 2 godziny (jedne zajęcia).

W sytuacji, kiedy zajęcia są prowadzone zdalnie studenci zaliczają wykład na podstawie przesłanej pracy zaliczeniowej, opartej o co najmniej 2 źródła bibliograficzne. Zaliczenie ćwiczeń odbywa się na podstawie realizacji zadań wysyłanych na bieżąco przez osobę prowadzącą.

1. Instruktaż wstępny. Polityka społeczna na rzecz rodziny jako obszar wiedzy akademickiej w ramach nauk o polityce publicznej.

2. Definiowanie rodziny w ramach polityki społecznej państwa. Cechy rodziny. Rodzina jako instytucja w ujęciu socjologicznym. Rodzina jako mała grupa społeczna. Rodzina jako beneficjenci systemu pomocy społecznej.

3. Problemy współczesnych rodzin w Polsce. Kształtowanie się życia rodzinnego jako aspekt polityki społecznej na rzecz rodziny.

4. Pomoc systemu państwowego na rzecz rodziny w XXI wieku. Wzorce oraz instrumenty pomocowe w XX oraz XXI wieku. System prawno - organizacyjny na rzecz współczesnej rodziny.

5. System zabezpieczenia społecznego na rzecz rodziny, w tym system świadczeń rodzinnych, system emerytalny.

6. System świadczeń transferowych na rzecz rodziny. Dobra społeczne i usługi socjalne na rzecz osób i rodzin wymagających wsparcia.

7. Wsparcie rodziny w odniesieniu do wybranych problemów społecznych: bezrobocia, samotnego macierzyństwa, starości, funkcjonowania rodziny z dzieckiem.

8. System pieczy zastępczej.

9. Decentralizacja systemu wsparcia rodziny. Udział organizacji pozarządowych w systemie wspierania współczesnej rodziny.

10. Naturalny system wsparcia rodzin - samopomoc w rodzinie, we wspólnocie społecznej, charytatywna działalność związków wyznaniowych oraz osób świeckich.

11. Kierunki rozwoju polityki społecznej na rzecz rodziny.

12. Zaliczenie przedmiotu.

1. Grudziewska E., Sędzicki M. (red.): Praktyka pracy socjalnej. Difin, Warszawa 2018. Arczewska M.: Praca socjalna z rodziną - kontekst współpracy służb społecznych w środowisku lokalnym na rzecz dobra dziecka: perspektywa asystentów rodziny. [w:] „Praca Socjalna” 2017, nr 3, s. 48-64.

2. Święch - Kujawska K. (red.): Realizacja i finansowanie zadań podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego na rzecz rodziny. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2017.

3. Furmanowska M.: Działania na rzecz rodziny w Drugiej Rzeczypospolitej. Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2008.

4. Arczewska M.: praca socjalna z rodziną – kontekst współpracy służb społecznych w środowisku lokalnym na rzecz dobra dziecka: perspektywa asystentów rodziny. [w:] „Praca Socjalna” 2017, (rocznik 32), nr 3.

Akta prawne:

Konwencja Nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego przyjęta w Genewie dnia 28 czerwca 1952 roku. Dz. U. 2005, nr 93, poz. 775.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 września 2017 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o pomocy społecznej. Dz. U 2017, poz. 1769.

Ustawa z dnia 15 września 2017 roku o zmianie ustawy o pomocy społecznej. Dz. U. 2017, poz. 1985.

Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 sierpnia 2017 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego. Dz. U. 2017, poz.1788.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 07 lipca 2017 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dz. U. 2017, poz. 1383.

Ustawa z dnia 20 lipca 2017 roku o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw. Dz. U. 2017, poz. 1543.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 31 lipca 2013 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rencie socjalnej. Dz. U. 2013, poz. 982 ze zmianami.

Wiedza

• Zna demograficzne i społeczno-gospodarcze uwarunkowana polityki rodzinnej w krajach Unii Europejskiej i w Polsce

• Zna modele polityki rodzinnej realizowanej w poszczególnych modelach polityki społecznej (liberalnym, konserwatywnym, socjaldemokratycznym i południowoeuropejskim)

• Ma wiedzę na temat założeń, kierunków oraz instrumentów polityki rodzinnej w wybranych krajach Unii Europejskiej

• Zna zasady prawa rodzinnego oraz system aktów prawnych (ustawowych i podstawowych) regulujących system wspierania rodziny i pieczy zastępczej

• Zna zasady polityki rodzinnej i funkcje lokalnej polityki rodzinnej

• Potrafi scharakteryzować kierunki polityki państwa wobec rodziny w latach 1990-2012

• Posiada wiedzę na temat usług społecznych przyjaznych rodzinie, realizowanych w takich dziedzinach polityki społecznej, jak: opieka, wychowanie i edukacja, ochrona zdrowia, mieszkalnictwo

• Potrafi scharakteryzować wybrane instrumenty polityki rodzinnej: świadczenia rodzinne oraz świadczenia umożliwiające łączenie pracy zawodowej z obowiązkami rodzinnymi

• Ma wiedzą na temat założeń i rozwiązań przyjętych w polityce rodzinnej wobec rodzin o niskich dochodach

Umiejętności

• Potrafi wskazać podobieństwa i różnice polskiej polityki rodzinnej w analizie porównawczej do kilku krajów Unii Europejskiej

• Potrafi znaleźć i zinterpretować dane statystyczne opisujące wybrane zagadnienia z zakresu polityki rodzinnej

• Potrafi przeanalizować sytuację demograficzną oraz społeczno-ekonomiczną rodzin w gminie/powiecie

• Potrafi ocenić adekwatność rozwiązań stosowanych w lokalnej polityce społecznej do potrzeb rodzin zamieszkujących na danym terenie

Kompetencje społeczne

• - potrafi uzupełniać i doskonalić zdobytą wiedzę i umiejętności

• Szanuje podmiotowość klientów pracy socjalnej

• Pojmuje potrzebę edukacji w ciągu całego życia

• Potrafi docenić i twórczo wykorzystać zasoby dostępne w placówce i w społeczności

Pisemne zaliczenie przedmiotu z części wykładowej i ćwiczeniowej w formie trzech pytań opisowych.

Ponadto ocenie podlega aktywność studentów podczas zajęć ćwiczeniowych oraz jest brana pod uwagę obowiązkowa obecność na zajęciach ćwiczeniowych.

Limit nieobecności na zajęciach ćwiczeniowych wynosi 2 godziny (jedne zajęcia).

W sytuacji, kiedy zajęcia są prowadzone zdalnie, osoba prowadząca wysyła studentom prezentacje i inne materiały obejmujące zakres poruszanej problematyki. Studenci wysyłają jej także zrealizowane w określonych terminach zadania. Studenci i osoba prowadząca pozostają w regularnym kontakcie mailowym.

Jeżeli jest taka możliwość, przeprowadzone będą także zajęcia w formie wideokonferencji, co jednak wymaga wcześniejszego potwierdzenia możliwości udziału w niej wśród wszystkich studentów i ustalenia terminu.

Studenci zaliczają wykład na podstawie pisemnego kolokwium na ocenę.

Zaliczenie ćwiczeń odbywa się na podstawie obecności na zajęciach, aktywnego uczestniczenia w zajęciach i przygotowania prezentacji na wybrany temat związany z omawianą problematyką.

W sytuacji, jeżeli zajęcia dydaktyczne odbywają się zdalnie studenci zaliczają wykład i ćwiczenia na podstawie pisemnych prac zaliczeniowych na zadany temat, które każdy z nich przesyła indywidualnie osobie prowadzącej. Wykład zaliczany jest na ocenę.

Prowadzone zajęcia służą przybliżeniu problematyki związanej z polityką społeczną na rzecz rodziny. Podczas zajęć zdefiniowane zostaną najważniejsze pojęcia dotyczące polityki społecznej. Omówione zostaną wybrane modele polityki społecznej oraz kierunki jej rozwoju w Polsce i na świecie. Podczas zajęć omówiona zostanie działalność podmiotów polityki społecznej w Polsce i na świecie. Analizie poddane zostaną działania różnych instytucji realizujących zadania w ramach polityki społecznej, adresowane do konkretnych odbiorców: rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, zagrożonych wykluczeniem społecznym i marginalizacją, wielodzietnych, pełniących funkcje rodzin zastępczych i innych. Zaprezentowane zostaną wybrane działania na rzecz rodziny w ramach lokalnej polityki rodzinnej.

Zajęcia w trybie zdalnym - prezentacje i materiały wysłane studentom (wykład):

19.03.2020 - Międzynarodowe podmioty polityki społecznej,

26.03.2020 - Krajowe podmioty polityki społecznej,

30.03.2020 - Historia i rozwój polityki społecznej,

9.04.2020 - Rynek pracy/ryzyko socjalne/zabezpieczenie społeczne,

16.04.2020 - Tematy pracy zaliczeniowej wraz z warunkami zaliczenia i terminem odesłania gotowej pracy wyznaczonym na 11 maja 2020 roku,

Zajęcia w trybie zdalnym - prezentacje i materiały wysłane studentom

(ćwiczenia):

16.04.2020 - przedstawienie zagadnień, które będą przedmiotem rozważań w ramach ćwiczeń.

Wybrane programy wsparcia rodziny z dzieckiem realizowane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Zadanie dla studentów: pisemna wypowiedź na temat możliwości wsparcia rodziny z dzieckiem. Termin odesłania: 23.04.2020

23.04.2020 - Spotkanie w trybie: on line. Problemy społeczne w dobie epidemii. Działania państwa w ramach polityki społecznej na rzecz seniorów. Sytuacja rodzin zmarginalizowanych społecznie

30.04.2020 - Spotkanie w trybie on line. Wybrane problemy polskich seniorów. Możliwości wsparcia seniorów.

7.05.2020 - Spotkanie w trybie on line. Możliwości wsparcia rodziny dotkniętej problemem bezrobocia. Zadanie dla studentów: pisemna wypowiedź na temat wsparcia rodziny dotkniętej bezrobociem. Termin odesłania: 15.05.2020.

15.05.2020 - Spotkanie w trybie on line: Społeczeństwo polskie w obliczu aktualnych problemów społecznych.

21.05.2020 - Rodzinna piecza zastępcza: analiza sytuacji w Polsce, możliwości wsparcia, potencjalne trudności

28.05.2020 - Przemoc w rodzinie - wsparcie ofiar przemocy, praca ze sprawcą

Literatura obowiązkowa:

K. Głąbicka, Prekursorzy socjalnego wymiaru Europy. Politecznika Radomska, Radom 2010, s.11-38

L. Kościelak, Ewolucja polityki społecznej. Od prawa ubogich do welfare state. Studium Umiejętności Społecznych. Płock 2012,

K. Piątek, A. Karwacki, Aktywność i koordynacja - wyzwania i realia polityki społecznej w Polsce [w:] A. Rączaszka, W. Koczura (red.) Polityka społeczna. W życiu społeczno - gospodarczym kraju. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2007, s.105-123

G. Spytek - Bandurska, Sektory, podmioty, poziomy i organizacja polityki społecznej [w:] G. Firlit - Fesnak, J. Męcina (red.), Polityka społeczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018, s.112-128,

R. Szarfenberg, Pojęcie polityki społecznej [w:] G. Firlit - Fesnak, J. Męcina (red.), Polityka społeczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018, s.25-43

Literatura uzupełniająca:

J. Hrynkiewicz (red.) Ubezpieczenie społeczne w Polsce. 10 lat reformowania. Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW, Warszawa 2011

Święch - Kujawska K. (red.): Realizacja i finansowanie zadań podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego na rzecz rodziny. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2017.

Akta prawne:

Konwencja Nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego przyjęta w Genewie dnia 28 czerwca 1952 roku. Dz. U. 2005, nr 93, poz. 775.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 września 2017 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o pomocy społecznej. Dz. U 2017, poz. 1769.

Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300, z późn. zm.)

Ustawa z dnia 15 września 2017 roku o zmianie ustawy o pomocy społecznej. Dz. U. 2017, poz. 1985.

Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 sierpnia 2017 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego. Dz. U. 2017, poz.1788.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 07 lipca 2017 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dz. U. 2017, poz. 1383.

Ustawa z dnia 20 lipca 2017 roku o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw. Dz. U. 2017, poz. 1543.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 31 lipca 2013 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rencie socjalnej. Dz. U. 2013, poz. 982 ze zmianami.

Materiały z internetu:

* wsparcie dla rodzin z dziećmi:

https://www.gov.pl/web/rodzina/co-robimy-wsparcie-dla-rodzin-z-dziećmi

* polityka rodzinna realizowana w ramach samorządu terytorialnego:

https://www.gov.pl/web/rodzina/co-robimy-wsparcie-dla-rodzin-z-dziecmi

Metody kształcenia:

wykład, dyskusja dydaktyczna, analiza wybranych materiałów źródłowych, przygotowanie prezentacji

Nakład pracy studenta:

15 godzin kontaktowych w ramach wykładu (1 punkt ECTS)

15 godzin kontaktowych w ramach ćwiczeń (1 punkt ECTS)

W sytuacji, jeżeli zajęcia dydaktyczne odbywają się w trybie: on - line, poza uczelnią, studenci zaliczają wykład i ćwiczenia na podstawie pisemnych prac zaliczeniowych na zadany temat, które każdy z nich przesyła indywidualnie osobie prowadzącej. Wykład zaliczany jest na ocenę.

Osoba prowadząca komunikuje się ze studentami drogą mailową (adres wskazany przez studentów) i tym kanałem wysyła studentom wszelkie materiały związane z tematyką zajęć.

Studenci zaliczają wykład na podstawie pisemnego kolokwium na ocenę.

Zaliczenie ćwiczeń odbywa się na podstawie obecności na zajęciach, aktywnego uczestniczenia w zajęciach i przygotowania prezentacji na wybrany temat związany z omawianą problematyką.

W sytuacji, jeżeli zajęcia dydaktyczne odbywają się zdalnie, studenci zaliczają wykład i ćwiczenia na podstawie pisemnych prac zaliczeniowych na zadany temat, które każdy z nich przesyła indywidualnie osobie prowadzącej. Wykład zaliczany jest na ocenę.

Prowadzone zajęcia służą przybliżeniu problematyki związanej z polityką społeczną na rzecz rodziny. Podczas zajęć zdefiniowane zostaną najważniejsze pojęcia dotyczące polityki społecznej. Omówione zostaną wybrane modele polityki społecznej oraz kierunki jej rozwoju w Polsce i na świecie. Podczas zajęć omówiona zostanie działalność podmiotów polityki społecznej w Polsce i na świecie. Analizie poddane zostaną działania różnych instytucji realizujących zadania w ramach polityki społecznej, adresowane do konkretnych odbiorców: rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, zagrożonych wykluczeniem społecznym i marginalizacją, wielodzietnych, pełniących funkcje rodzin zastępczych i innych. Zaprezentowane zostaną wybrane działania na rzecz rodziny w ramach lokalnej polityki rodzinnej.

Materiały i prezentacje wysłane studentom (wykład i ćwiczenia):

21.03.2020 - Polityka społeczna na rzecz rodziny - program ćwiczeń,

21.03.2020 - Informacje o programach wsparcia na rzecz rodzin z dziećmi realizowane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej,

21.03.2020 - Polityka społeczna na rzecz rodziny - prezentacja wprowadzająca,

22.03.2020 - Krajowe i międzynarodowe podmioty polityki społecznej,

22.03.2020 - działania w ramach polityki społecznej na rzecz seniorów (dodatkowo zadanie dla studentów - prośba o pisemną wypowiedź na omawiany temat),

29.03.2020 - Style realizacji polityki społecznej,

29.03.2020 - Rynek pracy i bezrobocie,

04.04.2020 - Ryzyko socjalne,

04.04.2020 - Wsparcie rodziny dotkniętej problemem bezrobocia (dodatkowo zadanie dla studentów - prośba o pisemną wypowiedź na omawiany temat, termin realizacji: 20.04.2020),

25.04.2020 - Historia i rozwój polityki społecznej,

25.04.2020 - System ubezpieczeń społecznych w Polsce,

25.04.2020 - Wykluczenie społeczne: definicja pojęcia, przeciwdziałanie (dodatkowo zadanie dla studentów - prośba o pisemną wypowiedź na omawiany temat, termin realizacji: 27.04.2020)

25.04.2020 - zajęcia w trybie on line. Problemy społeczne w dobie epidemii: działania podejmowane w ramach polityki społecznej na rzecz rodziny i seniorów

Literatura obowiązkowa:

K. Głąbicka, Prekursorzy socjalnego wymiaru Europy. Politecznika Radomska, Radom 2010, s.11-38

L. Kościelak, Ewolucja polityki społecznej. Od prawa ubogich do welfare state. Studium Umiejętności Społecznych. Płock 2012,

K. Piątek, A. Karwacki, Aktywność i koordynacja - wyzwania i realia polityki społecznej w Polsce [w:] A. Rączaszka, W. Koczura (red.) Polityka społeczna. W życiu społeczno - gospodarczym kraju. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2007, s.105-123

G. Spytek - Bandurska, Sektory, podmioty, poziomy i organizacja polityki społecznej [w:] G. Firlit - Fesnak, J. Męcina (red.), Polityka społeczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018, s.112-128,

R. Szarfenberg, Pojęcie polityki społecznej [w:] G. Firlit - Fesnak, J. Męcina (red.), Polityka społeczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018, s.25-43

Literatura uzupełniająca:

J. Hrynkiewicz (red.) Ubezpieczenie społeczne w Polsce. 10 lat reformowania. Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW, Warszawa 2011

Święch - Kujawska K. (red.): Realizacja i finansowanie zadań podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego na rzecz rodziny. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2017.

Akta prawne:

Konwencja Nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego przyjęta w Genewie dnia 28 czerwca 1952 roku. Dz. U. 2005, nr 93, poz. 775.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 września 2017 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o pomocy społecznej. Dz. U 2017, poz. 1769.

Ustawa z dnia 15 września 2017 roku o zmianie ustawy o pomocy społecznej. Dz. U. 2017, poz. 1985.

Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 sierpnia 2017 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego. Dz. U. 2017, poz.1788.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 07 lipca 2017 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dz. U. 2017, poz. 1383.

Ustawa z dnia 20 lipca 2017 roku o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw. Dz. U. 2017, poz. 1543.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 31 lipca 2013 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rencie socjalnej. Dz. U. 2013, poz. 982 ze zmianami.

Materiały z internetu:

* wsparcie dla rodzin z dziećmi:

https://www.gov.pl/web/rodzina/co-robimy-wsparcie-dla-rodzin-z-dziećmi

* polityka rodzinna realizowana w ramach samorządu terytorialnego:

https://www.gov.pl/web/rodzina/co-robimy-wsparcie-dla-rodzin-z-dziecmi

Metody kształcenia:

wykład, dyskusja dydaktyczna, analiza wybranych materiałów źródłowych, przygotowanie prezentacji

Nakład pracy studenta:

15 godzin kontaktowych w ramach wykładu (1 punkt ECTS)

15 godzin kontaktowych w ramach ćwiczeń (1 punkt ECTS)

20 godzin: analiza omawianych podczas wykładu zagadnień i przygotowanie do kolokwium

20 godzin: przygotowanie się do ćwiczeń, przygotowanie prezentacji

W sytuacji, jeżeli zajęcia dydaktyczne odbywają się w trybie: on - line, poza uczelnią, studenci zaliczają wykład i ćwiczenia na podstawie pisemnych prac zaliczeniowych na zadany temat, które każdy z nich przesyła indywidualnie osobie prowadzącej. Wykład zaliczany jest na ocenę.

Osoba prowadząca wysyła studentom wszelkie materiały związane z realizacją zajęć drogą mailową (na adres wskazany przez studentów).