Metodyka pracy kuratora sądowego

Przedmiot ma na celu zapoznanie słuchaczy z metodyką pracy kuratora sądowego. Podczas zajęć przeanalizowane zostaną akty prawne regulujące instytucję kurateli sądowej oraz określające zadania, kompetencje oraz prawa i obowiązki kuratorów. Ponadto słuchacze zdobędą wiedzę na temat przebiegu aplikacji kuratorskiej i organizacji służby kuratorskiej. Zaprezentowana zostanie specyfika pracy kuratora rodzinnego oraz kuratora dla dorosłych. Zwrócona zostanie uwaga na specyfikę pracy kuratora oraz znaczenie jego współpracy z różnymi instytucjami (policja, pracownicy socjalni, asystenci rodziny, sędziowie, OZSS, organizacje pozarządowe).

Sposoby pomiaru efektów kształcenia:

- obserwacja aktywności studentów podczas zajęć;

- wypowiedzi ustne na zajęciach (analiza przypadków na podstawie sprawozdań kuratorskich);

- konstruowanie wywiadów środowiskowych oraz opracowanie przykładowych programów oddziaływań dla podopiecznych;

- EGZAMIN pisemny (pytania testowe oraz wymagające uzupełnień)

Link do Zespołu w Teams: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a8fef4ebc2f844373badf746e94f123c3%40thread.tacv2/conversations?groupId=bd57eaff-b510-45d8-bd90-449d27f50532&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

1. Miejsce kurateli w polskim systemie prawnym. Rys historyczny kurateli sądowej;

2. Ustawa o kuratorach sądowych (2001): organizacja służby kuratorskiej; rola i zadania kuratora sądowego (kuratorzy rodzinni oraz kuratorzy dla dorosłych); kwalifikacje, uprawnienia i obowiązki kuratorów zawodowych i społecznych; aktualna sytuacja kuratorów w Polsce – dane statystyczne;

3. Kodeks etyki kuratora sądowego;

4. Diagnoza i wywiady środowiskowe - podstawowe zadania kuratorów sądowych. Cele, rodzaje oraz przepisy regulujące przeprowadzanie wywiadów. Pierwszy kontakt z podopiecznym – symulacja;

5. Metodyka pracy kuratorów sądowych.

Współpraca ze środowiskiem, etapy i zasady pracy w nadzorze prowadzonym metodą casework;

6. Kurator dla dorosłych jako instytucja systemu karnego. Rodzaje dozorów, cel i podstawy prawne;

7. Nadzory w sprawach opiekuńczych – podstawowe zadania i dylematy moralne kuratorów rodzinnych. Tworzenie programów oddziaływań opiekuńczo – wychowawczych. Sądowe kontakty rodziców z dzieckiem;

8. Postępowanie z nieletnimi - metoda kontraktu, cele i zadania nadzoru. Konstruowanie programów oddziaływań profilaktyczno-resocjalizacyjnych. Placówki wspierające działania kuratorów (m.in. Kuratorskie ośrodki pracy z młodzieżą);

9. Nadzór nad osobami zobowiązanymi do leczenia odwykowego – zadania kuratorów. Procedura umieszczenia zobowiązanego w placówce stacjonarnej. Omówienie najczęstszych problemów, z jakimi stykają się kuratorzy prowadzący tego typu sprawy;

10. Współpraca kuratora sądowego z instytucjami i organizacjami społecznymi (policja, ośrodki pomocy społecznej, szkoły, placówki opiekuńczo-wychowawcze, instytucje resocjalizujące i socjoterapeutyczne, OZSS).

Literatura obowiązkowa:

1. Jadach K. (2011) Praca kuratora sądowego w sprawach rodzinnych, nieletnich i karnych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM

2. Jedynak T., Stasiak K. (red.) (2010) Zarys metodyki pracy kuratora sądowego, Warszawa: LexisNexis

3. Gromek K. (2005), Kuratorzy sądowi. Komentarz, Warszawa: LexisNexis

4. Ostrihańska Z., Greczuszkin A. (2005), Praca z indywidualnym przypadkiem w nadzorze rodzinnego kuratora sądowego, Lublin: Norbertinum

5. Porembska M. (2012) Rola i zadania kuratora sądowego ds. rodzinnych i nieletnich w pracy z dzieckiem, młodzieżą, rodziną, w: Marzec-Holka K., Bilska E., Głowik T., Iwanicki H. (red.) Profilaktyka i resocjalizacja. Od dysfunkcji do fukcjonalności. Warszawa: Wydawnictwo APS

6. Wójcik D. (2010) (red.) Kuratela sądowa. sukcesy i porażki., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar

Akty prawne:

1. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych,

2. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich,

3. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy,

4. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

5. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny Wykonawczy

Literatura uzupełniająca:

Bałandynowicz A. (2006) Probacja. Resocjalizacja z udziałem społeczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza

Jedynak T., Stasiak K. (2007) Funkcjonowanie polskiej kurateli sądowej w świetle regulacji prawnych: zadania kuratorów., Warszawa: Fundacja Prawo Europejskie

Marzec-Holka K. (1994) Instytucja społecznych kuratorów sądowych w świetle badań. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.

Paszkiewicz A. (2006) Podmiotowe traktowanie wychowanka w pracy rodzinnego kuratora sądowego, Lublin: Norbertinum.

Paszkiewicz A. (2010) Teoretyczny model wychowania resocjalizującego w środowisku otwartym. Białystok: Wyższa Szkoła Administracji Publicznej

Porembska M. (2014) Współpraca ze środowiskiem lokalnym w działalności kuratora sądowego ds. rodzinnych i nieletnich w: Marzec-Holka K., Mirosław-Nawrocka K., Moleda J. (red.) Współczesne wzory i uwarunkowania procesów resocjalizacji, reintegracji, inkluzji. Warszawa: Wydawnictwo APS

Porembska M. (2017). Konflikty okołorozwodowe a działania kuratorów sądowych ds. rodzinnych i nieletnich. W: Sołtysiak T., Gołembowska M. (red.) „Resocjalizować, ale jak we współczesnej rzeczywistości społecznej”. Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW

Porembska M. (2016) Formy oddziaływań wychowawczych kuratora sądowego w opinii nieletnich. W:Jůzl M., Jarosz E., Marková D., Neslušanová S. (red.) Sociální pedagogika 2016. Budoucnost Evropy; Řešení sociálně kulturních problémů. Brno: Institut mezioborových studií.

Witkowska-Paleń A. (2008) Instytucja społecznego kuratora sądowego w opinii osób pełniących funkcję kuratora. Stalowa Wola: Katolicki Uniwersytet Lubelski

Wirkus Ł. (2015) Stres w pracy kuratora sądowego. Studium teoretyczno-empiryczne. Kraków: Wydawnictwo Impuls

Wirkus Ł. (red.) (2017) Wybrane programy resocjalizacyjne w praktyce kuratorów sądowych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszalek

Wysocka E. (2009) Diagnoza w resocjalizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Zinkiewicz B. red. (2006) Współczesna kuratela sądowa. Mysłowice: Wydawnictwo Górnośląskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

Zaliczenie ćwiczeń na podstawie aktywności na zajęciach

Ocena z egzaminu - test końcowy (po uprzednim zaliczeniu ćwiczeń)

Metody kształcenia: prezentacje multimedialne, dyskusje, filmy, analiza sprawozdań kuratorskich, symulacja czynności kuratorskich.

Nakład pracy studenta: godziny kontaktowe - 60 (wykłady i ćwiczenia), przygotowanie się do zajęć, lektury - 35, przygotowanie się do zaliczenia: 20, praca własna studenta - 25. Liczba punktów ECTS: 5.0.