Teoretyczne podstawy pracy socjalnej PS-3F-TPS
Ćwiczenia (CW) Semestr zimowy 2024/2025

Literatura obowiązkowa:

Beckett C.: Podstawy teorii dla praktyków pracy socjalnej. Wydawnictwo APS, Warszawa 2010.

Howe D.: Krótkie wprowadzenie do teorii pracy socjalnej. Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 2011.

Góra A. W., Początki pracy socjalnej w świecie, „Praca Socjalna” Nr 4/1988.

Kantowicz E., Elementy teorii i praktyki pracy socjalnej, Wyd. UWM, Olsztyn 2001.

Lishman J. Podręcznik teorii dla nauczycieli praktyki w pracy socjalnej, „Śląsk’, Katowice 1998.

Kanios A.: Praca socjalna z rodziną. Problematyka i perspektywa metodyczna. „Impuls”, Warszawa 2016.

Frysztacki K. (red.): Praca socjalna. 30 wykładów. PWN, Warszawa 2019.

Gray M., Webb S. A. red., Praca socjalna. Teorie i metody, redakcja naukowa wyd. polskiego Szmagalski J. , (tłumaczenie Maliszewska B.) Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.

Uzupełniająca:

 St. Kawula (red.), Pedagogika Społeczna. Dokonania-aktualność-perspektywy, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2007.

B. Krajewska, Elementarne zagadnienia pracy socjalnej (wybór tekstów), Wyd. Naukowe „Novum”, Płock 2007.

Szczepkowski J.: Praca socjalna. Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach. Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2010.

Wasilewska - Ostrowska K. M.: Praca socjalna z osobą uzależnioną i jej rodziną. Wybrane problemy. Difin, Warszawa 2014.

Kacprzak A., Kudlińska Chróścicka I.: Praca socjalna z osobami opuszczającymi placówki resocjalizacyjne i ich rodzinami. Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2014.

Kaszyński H.: Praca socjalna z osobami chorującymi psychicznie. Studium socjologiczne. Wyd. UJ, Kraków 2013.

Krasiejko I.: Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach w pracy socjalnej. „Praca Socjalna”, 2009, R. 24, nr 3, s. 28 - 38.

Zbroszczyk D.: Metody pracy pedagoga ulicy. „Prace Naukowe Pedagogika”,2009, Politechnika Radomska im. K. Pułaskiego, nr 1, s. 156-162.

Wiedza

posiada wiedzę o znaczeniu pracy socjalnej w systemie nauk oraz o jej przedmiotowo-metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi;

zna kulturowe, polityczne, prawne i ekonomiczne aspekty funkcjonowania systemu pomocy społecznej i pracy socjalnej; metody i modele pracy socjalnej;

posiada wiedzę na temat funkcjonowania człowieka w społeczeństwie, rodzajów więzi i struktur społecznych;

zna zasady interakcji pomiędzy pracownikiem socjalnym i klientami pracy socjalnej w relacjach indywidualnych, grupowych i społecznościowych.

Umiejętności

potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę, formułować i rozwiązywać różne problemy społeczne, poddawać analizie, dobierać i stosować właściwe metody oraz narzędzia;

umie wykorzystywać nowoczesne technologie w celu pozyskiwania informacji z wiarygodnych źródeł; krytycznie ocenia i analizuje zebrane dane;

potrafi przygotować prace pisemne i wystąpienia ustne dotyczące szczegółowych teorii pracy socjalnej;

potrafi brać udział w debacie związanej z zagadnieniami związanymi z pracą socjalną, oceniać różne prezentowane stanowiska i o nich dyskutować;

Kompetencje społeczne

rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego oraz uczenia się przez całe życie; dokonuje krytycznej oceny własnych kompetencji i efektów pracy;

dokonuje krytycznej oceny posiadanej wiedzy; uznaje znaczenie wiedzy w rozwiązywaniu związanych z wykonywaniem zawodu pracownika socjalnego;

obecność na zajęciach ćwiczeniowych. Warunkiem przystąpienia do egzaminu końcowego jest uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń. Egzamin końcowy w formie pytań opisowych (3 pytania).

Ćwiczenia - dr Anna Kruk

Kolokwium zaliczeniowe w formie pisemnej (3 pytania opisowe po 10 punktów, 50 % zalicza, czyli 15 punktów). Dozwolone są maksymalnie 3 nieobecności.

Zaliczenie kolokwium stanowi podstawowy sposób pomiaru efektów kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności. Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania to 30. Zalicza na ocenę dostateczną 15 punktów czyli 50%. Analiza sposobu wykonywania ćwiczeń i odpowiadania na pytania przez osoby studiujące

Ćwiczenia:

1. Instruktaż wstępny do ćwiczeń.

2. Związki pracy socjalnej z innymi dyscyplinami i subdyscyplinami nauki (praca socjalna a socjologia, psychologia, antropologia).

3.Różnice pomiędzy pojęciami opieka społeczna, pomoc społeczna.

4.Potrzeby społeczne obywateli jako źródło tworzenia rozwiązań systemowych z punktu widzenia problemów społecznych.

5. Przedmiot i zakres pracy socjalnej, praca socjalna a pomoc społeczna.

6. Cele i zadania pracy socjalnej- zasada pomocniczości (subsydiarności).

7. Główne pojęcia pracy socjalnej (wsparcie, profilaktyka, kapitał ludzki, kapitał społeczny, empowerment, zasoby i potencjały).

8. Geneza pracy socjalnej jako dyscypliny naukowej oraz wiedzy praktycznej. Idea i rozwój samopomocy. Samopomoc a praca socjalna.

9. Naukowe podstawy pracy socjalnej. Koncepcja prakseologiczna.

10. Teoria eksplanacyjna (teoria stadiów rozwoju społecznego, teoria systemów społecznych, koncepcja przywiązania społecznego, modele psychodynamiczne).

11. Modele pracy socjalnej. Metody i techniki pracy socjalnej.

12.Praca socjalna z różnymi kategoriami wspomaganych - zróżnicowanie w podejściu metodycznym.

13. Metody i techniki pracy socjalnej klasyczne i współczesne. Praca z przypadkiem, z grupą, ze środowiskiem lokalnym.

14. Zasoby jednostki.

15. Korzystanie z potencjału środowiska społecznego oraz grupy społecznej.

16. Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach.

17. Projekt socjalny.

18. Konferencja Grupy Rodzinnej.

19. Praca pedagoga ulicy a praca ze środowiskiem lokalnym.

Metody kształcenia:

wykład, dyskusja, metody poszukujące: praca indywidualna oraz w grupach.