Pedagogika ogólna PC-5F-PEO1
Ćwiczenia (CW) Semestr zimowy 2023/2024

Układ 15 godz. ćwiczeń w 8 zajęciach

1) Sergiusz Hessen, Opis koncepcji pedagogiki filozoficznej /w:/ Moje życie, /w:/ S. Hessen, Dzieła zebrane Tom V. Pisma pomniejsze, Wyd. „Żak”, Warszawa 1997, s.48-51.

2) Zbigniew Kwieciński, Dziesięciościan edukacji (składniki i aspekty –potrzeba całościowego ujęcia) /w:/ Wprowadzenie do pedagogiki. Wybór tekstów, Red T. Jaworska, R. Leppert, Impuls, Kraków 1996 , s. 37-44.

3) Irena Wojnar. Jedność i różnorodność pedagogiki zwanej ogólną, /w:/ Tejże, Humanistyczne intencje edukacji, Wyd. Akad. „Żak”, Warszawa 2000, s.15-26

4) Hubertus von Schoenebeck, Antypedagogika. Być i wspierać zamiast wychowywać, Warszawa 1994, s. 86-128.

5) Ivan Illich, Społeczeństwo bez szkoły, PIW, Warszawa 1976, Rozdział I Dlaczego musimy znieść szkoły, s 29-63 . Opcjonalnie wstęp do tej edycji pióra B. Suchodolskiego, (Istnieje także nowe wydanie w nowym przekładzie: I. Illich, Odszkolnić społeczeństwo, Halart 2011)

6) Jagna Rybaczek, Przekraczanie tematów tabu we współczesnych książkach dla dzieci/w:/ Transgresja jako motyw refleksji nad wychowaniem, ered A.Ciążela ,S. Jaronowska, Wyd. APS, Warszawa 2017, s 343-259.

7) James W. Botkin, Mahdi Elmandjra, Mircea Malitza, Uczyć się bez granic. Jak zewrzeć „lukę ludzką”? Raport Klubu Rzymskiego, PWN, Warszawa 1982, Rozdział I i II. S. 39-107

8) Tomasz S. Markiewka, Zmienić świat raz jeszcze. Jak wygrać walkę o klimat, Czarna Owca, Warszawa 2021, s. 7-21; 55-82

9). Margaret Mead, Kultura i tożsamość . Studium dystansu międzypokoleniowego, PWN, Warszawa 1978; Warszawa 2000. (istnieje również w Internecie wersja PDF. (chomikuj))Najlepiej całość. Jeżeli nie to s. 25 czyli pierwsze strony rozdziału I. Przeszłość. Kultury postfiguratywne czyli nieocenieni przodkowie. i Rozdział III Przyszłość. Kultury prefiguratywne czyli zagadkowe dzieci. s. 106-147 z oraz rozumieć przynajmniej tytuł z Rozdziału II edukacji Wyd. Akad. „Żak”, Warszawa 2000, s.27-41Teraźniejszość. Kultury konfiguratywne czyli odnalezieni rówieśnicy.

10) Nicolas Carr, Płytki umysł . Jak Internet wpływa na nasz mózg, Helion, Gliwice 2013, s. 123-184

11) Martin Ford, Świt robotów. Czy sztuczna inteligencja pozbawi nas pracy?,

cdp.pl, Warszawa 2016 s. 7-15; 139-154; 257-291

Lit uzupełmiajaca:

1) Zygmunt Mysłakowski, Pedagogika ogólna, /w:/ Encyklopedia wychowania t.1, Nasza Księgarnia, Warszawa 1934, s. 701-785

Wiedza

Zna genezę i źródła filozoficzne głównych pojęć pedagogiki jako dyscypliny naukowej, ze szczególnym uwzględnieniem tradycji pedagogiki ogólnej. Ma pogłębioną wiedzę na temat powiązań pedagogiki z innymi dyscyplinami, ze szczególnym uwzględnieniem nauk humanistycznych.

Ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę o założeniach określonych nurtów i systemów pedagogicznych istotnych dla współczesnej pedagogiki.

Umiejętności

Posiada pogłębione umiejętności obserwowania, interpretacji i krytycznej oceny w perspektywie pedagogicznej aktualnych zjawisk społecznych i tendencji kulturowych, w tym możliwości i zagrożeń dla jednostkowych i społecznych form rozwoju człowieka.

Potrafi generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów pedagogicznych, projektować przebieg oraz przewidywać skutki planowanych działań w obszarach praktyki pedagogicznej, w oparciu różne dziedzinowe źródła wiedzy, wyjaśniające jednostkowe i społeczne aspekty rozwoju człowieka.

Posiada pogłębione umiejętności komunikacyjne oraz umiejętność tworzenia własnych typów uzasadnień i argumentacji w odniesieniu do określonych rozwiązań i wdrożeń działań pedagogicznych.

Kompetencje społeczne

Przejawia krytyczne podejście do poziomu swojej wiedzy teoretycznej z obszaru pedagogiki i nauk z nią powiązanych, dąży w tym zakresie do rozwoju osobistego i zawodowego.

Odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy zawodowej w roli pedagoga.

Frekwencja i aktywność na zajęciach. Aktywność uwzględnina w ocenie końcowej z egzainu.

Pisemny egzamin końcowy z treści wykładów i ćwiczeń. Pytania opisowe . dwa z treści wykłady i dwa z ćwiczeń. Możliwość wyboru w każdej grupie dwu z trzech pytań.

Stopień znajomości materiału. Ocena stanowi średnią z ocen odpowiedzi na wybrane pytania.

A. Pedagogika ogólna w tradycyjnym ujęciu. Próba współczesnych ujęć pedagogiki ogólnej.

Zagadnienia:

1) Jak Sergiusz Hessen proponuje uporządkować problematykę pedagogiki

2) Jakie zasady rządzą próbą uporządkowania problematyki pedagogicznej przez Sergiusza Hessena?

3) Jakie są mocne strony i słabości tej koncepcji?

4) Jak Zbigniew Kwieciński proponuje uporządkować problematykę pedagogiki

5) Jakie zasady rządzą próbą uporządkowania problematyki pedagogicznej przez Zbigniewa Kwiecińskiego?

6) Jakie są mocne strony i słabości tej koncepcji?

7) Jak Irena Wojnar proponuje uporządkować problematykę pedagogiki

8) Jaki zasady rządzą próbą uporządkowania problematyki pedagogicznej przez Irenę Wojnar?

9) Jakie są mocne strony i słabości tej koncepcji?

B. Pytania o podstawy myślenia o edukacji – radykalny sprzeciw wobec pozornych oczywistości – deskolaryzacja.

Zagadnienia:

1) Kim był Ivan Illich?

2) Co to jest deskolaryzacja?

3) Jakie argumenty zdaniem Illicha powodują, że należy odrzucić solaryzację?

4) Czy możliwe jest, twoim zdaniem, odejście od koncepcji solaryzacji we współczesnym świecie?

5) Czy znasz jakieś przykłady wpływu Illicha na debaty o współczesnej edukacji?.

C. Pytania o podstawy myślenia o edukacji – radykalny sprzeciw wobec pozornych oczywistości – antypedagogika.

Zagadnienia:

1) Na czym polega „nowa relacja” jako podstawa relacji między rodzicami a dziećmi w ujęciu Cchoenebecka?

2) Na czym polega koncepcja antypedagogiki?

3) Czy byłabyś gotowa/gotowy podjąć hasła antypedagogiki w wychowaniu własnego dziecka?

4) Na czym polega przekraczanie tematów tabu we współczesnej literaturze dla dzieci?

5) Czy utrzymywanie tematów tabu we współczesnym wychowaniu ma sens?

D. Rozwój cywilizacyjny a dialog pokoleń.

Zagadnienia:

1) Kim była Margaret Mead? Czym jest antropologia kulturowa?

2) Na jakiej zasadzie Margaret Mead wyróżnia kultury postfiguratywne, kofiguratywne,i prefiguratywne ?

3) Jaki czynnik powoduje zmianę kulturowa?

4) Jakie konsekwencje dla myślenia o wychowaniu i edukacji pociągają za sobą zjawiska opisane przez Margaret Mead?

5) W jakim stopniu, twoim zdaniem, kultura współczesna musi być uznana za kofiguratywną?

E. Pedagogika wobec wyzwań rozwoju cywilizacji współczesnej i perspektywy zagrożenia globalną katastrofą klimatyczną.

Zagadnienia:

1) Czym jest Klub Rzymski i jaka rolę organizacja ta odegrała w analiz globalnych.

2) Czym jest rozwój zrównoważony (sustainable development).

3) Czym jest „luka ludzka” w rozumieniu twórców Raportu?

4) Na czym polega przejście od edukacji adaptacyjnej i indywidualizującej do edukacji antycypacyjnej i uspołeczniającej?

5) Na czym polega zaangażowanie ruchu młodzieży szkolnej organizowane przez Gretę Thunberg?

6) Czy, twoim zdaniem, młodzież szkolna powinna się angażowac w te działania?

7) Czym jest ruch Ostatnie Pokolenie?

8) Jakie znaczenie, Twoim zdaniem, mają współczesne diagnozy dotyczące perspektyw katastrofy klimatycznej dla edukacji?

F. Nowe media a edukacja

Zagadnienia:

1) Jakie problemy podejmuje w swoim opracowaniu Nicolas Carr?

2) Na czym polega problem płytkiego umysłu w ujęciu amerykańskiego autora?

3) Jakie znaczenie Nicolas Carr przywiązuje do tradycyjnej edukacji?

4) Jak oceniasz koncepcję przedstawioną w tekście? Czy słusznie kwestionuje ona potoczną opinię że Internet ma swoje złe i dobre strony?

G. Sztuczna Inteligencja a edukacja

Zagadnienia:

1) O czym mówi ksiażka Martina Forda?

2) W jakim stopniu książka Martina Forda antycypuje obecną falę zaimntersowania Sztuczną Inteligencją?

3) Czy w świetle lektury jak i wiadomości docierających za pośrednictwem mediów o obecnej fazie rozwoju SI w obszarze edukacji stanowi ona istotny problem edukacyjny? Jeżeli tak to na czym polega waga problemu?

4) Co sądzisz o kwestii ograniczonej skuteczności SI w sferze edukacji. Jak oceniasz przejście edukacji w sferę wirtualną w okresie Pandemii Covid 19?

Analiza tekstu, dyskusja nad tekstem